Zaduszki

„To nie jest tak, że oni umarli, a my żyjemy, to oni żyją, a my umieramy”. To przepiękne zdanie, zaczerpnięte od śp. ks. Piotra Pawlukiewicza, może być pomocne w przeżywaniu wspomnienia Wszystkich Wiernych Zmarłych, zwanego Dniem Zadusznym, który odchodzimy w Kościele 2 listopada. Myślę też, że zdanie, które zacytowałem, jest mocnym promieniem światła nadziei dla tych, którzy zmagają się z żałobą.

Każdy z nas ma przecież kogoś, kto już zakończył ziemską wędrówkę i jest „po drugiej stronie”. W pierwszych dniach listopada, kiedy nawiedzamy cmentarze, może warto uczynić zdanie ks. Pawlukiewicza przedmiotem naszej refleksji i zadumy.

Przez cały listopad w kościołach odbywają się wypominki, czyli nabożeństwa różańcowe za zmarłych. Przyznam szczerze, że odkryłem w tym nabożeństwie coś niesamowitego. Przez cały miesiąc z tysięcy kościołów płynie do nieba modlitwa za naszych zmarłych, kapłan prowadzący nabożeństwo wyczytuje setki imion i nazwisk zmarłych. To niezwykłe, że za każdym z tych wyczytanych nazwisk kryje się jakaś historia, unikatowy i jedyny w swoim rodzaju scenariusz napisany przez Pana Boga.

Wspominając w modlitwie zmarłych, modlimy się zarówno za tych, którzy odeszli może kilka dni czy kilka tygodni temu, ale modlimy się również za tych, którzy żyli na tej ziemi kilkanaście lub kilkadziesiąt lat temu. Gdy modlimy się za zmarłych, niebo łączy się z ziemią, jakie to piękne! I ostatnia myśl dotycząca nabożeństw wypominkowych, ta modlitwa jest dla mnie piękna, ponieważ objawia się w niej wielka miłość, miłość tych, którzy wciąż kochają swoich bliskich, mimo że – jak mawiał poeta ksiądz Jan Twardowski – „wymknęli nam się sprzed naszych oczu”. Modlitwa za zmarłych to przecież przejaw miłości do nich, to piękny dar. Kościół, który modli się za zmarłych w każdej sprawowanej Eucharystii, otacza miłością tych, którzy odeszli z tego świata i oczekują jeszcze na pełne zjednoczenie się z Bogiem w niebie. Pan Bóg pamięta o każdym.

Przed nami czas niezwykły – listopad, czas kiedy możemy okazać miłość tym, którzy odeszli do Pana, ofiarując im dar modlitewnej pamięci, prosząc dla nich o życie wieczne.

Chcę polecić niezwykłe publikacje, które podejmują tematykę żałoby, ale także nadziei na to, co nas czeka po „drugiej stronie”.

Już niebawem ukaże się kolejna książka autorstwa księdza Arkadiusza Paśnika pt. „Żałoba”. Jest ona pewnego rodzaju przewodnikiem po trudnej drodze, jaką jest czas żałoby po odejściu kogoś bliskiego. Ksiądz Arkadiusz dzieli się swoim wieloletnim doświadczeniem duszpasterskim oraz terapeutycznym, w którym towarzyszy osobom zmagającym się z żałobą i cierpiącym z powodu utraty kogoś ukochanego. Autor książki wyodrębnia poszczególne etapy żałoby, które trzeba właściwe przeżyć. Ksiądz Arkadiusz bardzo konkretnie podpowiada, jak dobrze przeżyć żałobę, aby przejść z ciemności do światła, ze smutku, żalu i rozpaczy, do nadziei i odnalezienia sensu.

Jestem przekonany, że „Żałoba” może stać się lekarstwem, balsamem na rany spowodowane utratą ukochanej osoby, ale także bardzo cenną podpowiedzią, jak towarzyszyć tym, którzy zmagają się z żałobą.

Kolejna lektura podejmująca temat śmierci i godzenia się z odchodzeniem kogoś bliskiego to książka pt. „Dziadek Franek”. W sposób szczególny jest ona pomocna rodzinom z małymi dziećmi doświadczającym bólu rozstania z osobą bliską. Autorem tej niezwykłej publikacji jest Paweł Grabowski, doktor nauk medycznych, specjalista medycyny paliatywnej, bioetyk, twórca hospicjum domowego na Podlasiu.

Książka pt. „Dziadek Franek” jest niezwykłym przewodnikiem, jak przeżywać odchodzenie kogoś bliskiego, jak ten czas dobrze przeżyć, jak pomóc umierającej osobie, by te ostanie chwile jej ziemskiego życia były piękne, jak pomóc swoim dzieciom zrozumieć kwestię odchodzenia kogoś bliskiego. Opowieść wyciska łzy, ale na końcu każdy czytelnik szczerze i pięknie się uśmiechnie. Tak było ze mną.

Chcę polecić jeszcze jedną książkę, dzięki której zajrzymy do… nieba. „Zobaczyć niebo. Historie prawdziwe” autorstwa Johna Burke to lektura obowiązkowa, zwłaszcza na listopad. Książka ta jest zbiorem stu niesamowitych relacji osób, które doświadczyły śmierci klinicznej. Wśród nich są lekarze, wykładowcy akademiccy, prezesi banków, ojcowie rodzin, gospodynie domowe, dzieci, ludzie zwyczajni, a także niebanalni, z różnych zakątków świata i różnych wyznań. „Zobaczyć niebo” to ekscytująca podróż poza granice śmierci. Wleje w serce wiele nadziei, umocni naszą wiarę w życie wieczne oraz – mam nadzieję – spowoduje, że zatęsknimy za niebem.

Życzę owocnego przeżywania listopadowej zadumy i refleksji, niech w niej nie zabraknie modlitwy za naszych zmarłych i głębokiej wiary w życie wieczne.

„Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto wierzy we Mnie, nawet jeśliby umarł, będzie żył. Każdy, kto żyje i wierzy we Mnie, nie umrze na wieki. Czy wierzysz w to?” (J 11,25-26)

Paweł Ozga
Księgarnia Edycji Świętego Pawła w Lublinie