Starożytna sentencja: Człowieku, poznaj siebie, która jest też podstawą duchowości chrześcijańskiej, świetnie oddaje jeden z ważnych elementów przeżywania Wielkiego Postu. Po co pościć? Po co sobie czegoś odmawiać? Czy takie ofiary są Bogu potrzebne? Czy to coś zmieni? W poście nie chodzi o cierpiętnictwo na rzecz… nie chodzi o zadawanie sobie bólu, chodzi o znalezienie odpowiedniej miary.
By poznać słuszną miarę w używaniu dóbr tego świata, trzeba pamiętać: poznaj siebie! Poznaj swoją miarę lub niemiarę w używaniu rzeczy. Doświadczenie braku wyznacza nasze granice. Odmawiając sobie czegoś i obserwując rodzące się w nas uczucia, możemy dostrzec, do czego jesteśmy nadmiernie przywiązani, co jest dla nas ważne, jak osiągnąć umiar w używaniu dóbr i przeżywaniu przyjemności.
Poznaj siebie przez post. Przecież post to nie neurotyczna autoagresja skierowana wobec własnego ciała, ale rodzaj harmonii, którą się osiąga. Wydaje się zatem, że nie należy go zawężać do kwestii jedzenia. Czasami większym problemem niż nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu jest zależność emocjonalna od kogoś, przywiązanie do jakiejś opinii, wybujałe samouwielbienie, patologiczna religijność, uleganie ideologii, zanurzenie w świat mediów itd.
W związku z tym pozostaje nowe spojrzenie na sakrament pokuty i pojednania. Z pewnością ma on ten sam cel co post: poznać siebie! Oczywiście istotne jest przyznanie się do własnego zła i spotkanie z miłosierdziem Boga, ale to zaczyna się od wglądu w siebie. Rachunek sumienia przed spowiedzią, przyjęcie wstydu związanego z wyznaniem grzechów, wysiłek naprawy, choćby minimalnej, wyrządzonego zła stają się prawdziwym postem, czyli osiągnięciem harmonii. Głębsze i poważniejsze przeżycie spotkania z miłością, która wybacza, jest czymś nie mniej cennym niż odmówienie sobie pokarmu. Poznaj siebie oznacza: przyjrzyj się swojej praktyce spowiedzi.
Najgłębszy sens poszczenia nie przejawia się w sile do odmawiania sobie czegoś, ale w unaocznieniu własnych przywiązań. Ta wiedza to absolutny fundament jakiejkolwiek zmiany. Gdy my się zmieniamy, zmienia się cały świat.
Ks. Tomasz Wasilewski SSP
Film do polecenia: